Adaptacja poddasza – więcej przestrzeni i ciepła w domu

Przystosowanie strychu do potrzeb mieszkalnych pozwala uzyskać dodatkową przestrzeń użytkową oraz zmniejszyć straty energii powodowane przez źle ocieplony dach. Jakie wymagania prawne należy spełnić przed rozpoczęciem prac oraz jakie rozwiązania i materiały wybrać, by osiągnąć zamierzony efekt podpowiadają eksperci kampanii „Energooszczędność w moim domu”.

Dodatkowa powierzchnia mieszkalna, szczelny i ciepły dach oraz więcej światła dziennego to najważniejsze korzyści, jakie zyskujemy na adaptacji poddasza. Decyduje się na nią coraz więcej osób, ponieważ dzięki adaptacji możemy istotnie poprawić swoje warunki mieszkaniowe i standard energetyczny domu.

Proces adaptacji poddasza należy rozpocząć od przemyślenia naszych oczekiwań, a także zakresu prac oraz sporządzenia kosztorysu. Musimy sprawdzić, czy wysokość poddasza jest odpowiednia (minimum 2 - 2,5 m) oraz zdecydować, czy mają się tam znajdować tylko pokoje, czy także kuchnia i łazienka? Jakie media musimy w związku z tym doprowadzić na poddasze? Czy będziemy kłaść nową podłogę, czy tylko ją odnawiać? Powinniśmy także zasięgnąć opinii dekarza, który sprawdzi w jakim stanie jest konstrukcja dachu, co wystarczy naprawić, a co należy wymienić. Kontroli wymaga również instalacja elektryczna. Musimy sprawdzić w jakim jest stanie, czy można do niej podłączyć nowe pomieszczenia na poddaszu i czy nie spowoduje to przeciążenia. Gdy mamy już przemyślaną koncepcję modernizacji, spisany zakres i harmonogram prac, sporządzony kosztorys oraz odłożony niezbędny budżet, czas udać się do urzędów po wymagane pozwolenia.

W zgodzie z procedurami administracyjnymi

Na początku warto sprawdzić jakie pozwolenia powinniśmy otrzymać, aby remont przeprowadzić zgodnie z lokalnymi przepisami. Standardowo potrzebna jest zgoda właściciela lub wszystkich właścicieli budynku, wspólnoty lub administracji, zgoda na zmianę sposobu użytkowania poddasza oraz zgoda na zaplanowane prace remontowe. Czasami adaptacja poddasza wymaga modyfikacji konstrukcji dachu oraz instalacji okien połaciowych. Wówczas wymagane jest pozwolenie na budowę. Gdy dotyczy to poddasza w budynku zabytkowym, konieczna jest również zgoda konserwatora zabytków. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac należy uzyskać w urzędzie gminy warunki przebudowy lub dostosować się do obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, a następnie sporządzić projekt architektoniczno-budowlany i dołączyć do niego inne wymagane przez lokalny urząd zezwolenia oraz uzgodnienia. Komplet dokumentów składa się w starostwie powiatowym, które na ich rozpatrzenie ma maksymalnie 30 dni. Jeśli urząd nie zgłosi żadnych zastrzeżeń, już po miesiącu można rozpocząć prace budowlane. Przed ich rozpoczęciem warto jeszcze rozważyć zatrudnienie kierownika budowy, a w szczególnych przypadkach, również inspektora nadzoru inwestorskiego. Po zakończeniu prac powinniśmy uzyskać pozwolenie na użytkowanie oraz zgłosić lokal lub zmianę powierzchni w ewidencji gruntów i lokali. W sądzie rejonowym dla nowego lokalu powinniśmy założyć księgę wieczystą lub zgłosić zmianę do księgi, jeśli poddasze jest częścią istniejącego lokalu.

Odpowiednie materiały…

Prace zaczynamy od wzmocnienia lub przebudowy konstrukcji dachu, jeżeli zachodzi taka konieczność, przedłużenia pionów instalacyjnych, naprawy podłóg oraz montażu okien dachowych. Architekt pomoże nam rozplanować okna tak, aby dobrać ich liczbę i wielkość. Sami możemy się przekonać jak poddasze będzie doświetlone przy pomocy bezpłatnego symulatora poddasza 3D znajdującego się na stronie http://www.velux.pl/velux_planner. Powinniśmy jednak wiedzieć, że większa liczba mniejszych okien równomiernie rozłożonych na dachu zapewni więcej światła niż jedno duże okno o tej samej powierzchni. Przy wyborze okien należy także wziąć pod uwagę kąt nachylenia połaci dachowej. Gdy jest on mały, bardziej funkcjonalne będą okna dłuższe, natomiast przy dachach stromych, wręcz przeciwnie – te krótsze. Dobierając okna nie należy kierować się rozstawem krokwi, gdyż wystarczy kilka zmian, aby praktycznie w każdej konstrukcji więźby dachowej zamontować okno. „Pierwszą, podstawową zasadą doboru okien do pokoi na poddaszu jest wielkość powierzchni przeszklenia, która powinna stanowić około 10% powierzchni podłogi. Na poddaszu okna dachowe mogą pełnić funkcję doświetlającą, gdy w pokoju mamy również okna fasadowe, lub głównego źródła światła dziennego. Od tego też zależy ich usytuowanie. W przypadku okien doświetlających, mogą być one umieszczone wysoko. Gdy zaś są głównym źródłem oświetlenia, ich dolna krawędź powinna być nie wyżej niż około 100 cm od podłogi. Takie usytuowanie pozwala na swobodną aranżację przestrzeni, łatwe otwieranie okien, a także swobodne korzystanie z rolet” – wyjaśnia Monika Kupska-Kupis, architekt Velux.

… ograniczą straty energii…

Kolejnym krokiem jest wybór odpowiednich materiałów i grubości izolacji dla ocieplenia i zabezpieczenia dachu, skosów, ścian i sufitu. Nawet najbardziej nowoczesny i wydajny system ogrzewania nie sprawdzi się, jeśli ciepło będzie uciekać z poddasza na zewnątrz domu przez źle zaizolowany dach. W takim przypadku straty ciepła (uciekającego przez dach) mogą wynieść nawet 30% całkowitych strat ciepła w domu jednorodzinnym. „Aby znacząco obniżyć koszty ogrzewania poddasza zapewniając jednocześnie jego mieszkańcom komfort termiczny należy ułożyć na dachu 35 cm wełny skalnej w dwóch warstwach. W przypadku ścian rekomendowana przez nas izolacja wykonana na bazie wełny skalnej wynosi około 25 cm. Co istotne, ta inwestycja zwraca się w bardzo krótkim czasie i pozwala cieszyć się ciepłym poddaszem zimą, a chłodnym latem” – mówi Piotr Pawlak z Rockwool.

… i doświetlą ciemną przestrzeń

Dostęp naturalnego światła do pomieszczeń, w których mieszkamy ma kluczowy wpływ na nasze zdrowie. Opinię tą podziela 45% Polaków biorących udział w badaniu realizowanym w ramach kampanii „Energooszczędność w moim domu”. Dlatego prowadząc adaptację poddasza należy pamiętać również o jego prawidłowym oświetleniu. Dobrze zaprojektowane i wykonane wnętrze wykorzystuje maksymalnie dużo światła dziennego. Jednak zawsze konieczne jest uzupełnienie go oświetleniem sztucznym, w którym źródła światła i strefy świetlne planuje się indywidualnie dla poszczególnych pomieszczeń. Aby oświetlenie poddasza było bezpieczne i energooszczędne na początku powinniśmy odnowić, a jeżeli to konieczne wymienić, istniejącą instalację elektryczną, oraz uzupełnić jej zasięg w miejscach, w których planujemy umiejscowić źródła świtała i włączniki. „Wybierając źródła światła powinniśmy kierować się zarówno ich trwałością, efektywnością energetyczną, jak i komfortem życia. Warto wiedzieć, że nowoczesne, wysokiej jakości lampy LED nie tylko zużywają niewiele energii i przez to nie obciążają tak bardzo instalacji elektrycznej, ale co ważniejsze dla naszego zdrowia, wytwarzają światło o przyjaznej dla człowieka ciepłobiałej barwie, która pomaga się zrelaksować i wyciszyć” – mówi inż. Andrzej Wiśniewski, ekspert firmy Osram. Ważne jest też, by lampy LED wyposażyć we właściwą, najlepiej jasną, oprawę, która nie będzie pochłaniała emitowanego światła. Co więcej, jeżeli nasze poddasze nie będzie podzielone na kilka pokoi, a pozostanie jedną, dużą, otwartą przestrzenią, istotne będzie nie tylko odpowiednie umiejscowienie źródeł światła sztucznego, ale również takie zaplanowanie włączników, które pozwoli nam sterować całym oświetleniem z kilku różnych miejsc na poddaszu.

Kolejne działania jakie będziemy realizować na poddaszu to budowa ścian działowych, dalsze rozprowadzanie instalacji, wykończenie ścian, skosów i sufitów, ułożenie posadzek. Gdy zakończymy te najcięższe prace budowlane pozostanie nam umeblowanie i wystrój wnętrza oraz zamieszkanie w nowej przestrzeni.