Otóż okazuje się, że kwestia opodatkowania usług jest dużo bardziej skomplikowana. A sytuacja, w której usługi wykonane przez polskiego podatnika, i to na terenie Polski, będą objęte VAT-em w innym kraju – wcale nie należy do rzadkości! Oto praktyczny przewodnik, który każdemu przedsiębiorcy pomoże ustalić, jak poprawnie opodatkować sprzedawane usługi, oraz kiedy nie powinno się do sprzedawanej usługi doliczać polskiego VAT.

Najważniejsza zasada opodatkowania usług w obrocie międzynarodowym jest następująca:

• jeżeli kupującym jest osoba prywatna – wtedy podatek VAT powinien zostać zwyczajnie rozliczony przez sprzedawcę, w jego kraju;

• jeżeli kupującym jest firma (podatnik VAT) z tego samego kraju, co sprzedawca – wtedy podatek VAT powinien zostać zwyczajnie rozliczony przez sprzedawcę, w jego kraju;

• jeżeli kupującym jest firma (podatnik VAT) z innego kraju, niż sprzedawca – wtedy sprzedawca wystawia fakturę bez krajowego podatku VAT, z adnotacją „odwrotne obciążenie”, a podatek ten będzie rozliczony przez kupującego, w jego kraju.

Przykład: Polska firma obciąża firmę czeską za usługi transportowe, realizowane pomiędzy różnymi krajami UE oraz wyjazdy poza UE. Polska firma wystawi fakturę bez podatku, z adnotacją „odwrotne obciążenie” (nie zapłaci VAT należnego od tej faktury). Czeski nabywca rozliczy w swojej deklaracji podatkowej tzw. import usług, czyli rozliczy niejako za sprzedawcę VAT należny, i jednocześnie odliczy sobie ten VAT.

Od powyższej zasady przepisy przewidują sporo wyjątków. Oto te najczęściej występujące*:

• Usługi związane z nieruchomościami (np. usługi hotelowe, usługi wyceny, usługi pośredników w obrocie nieruchomościami, usługi wynajmu) powinny być opodatkowane podatkiem VAT tego kraju, gdzie znajduje się nieruchomość.

Przykład: Polska firma wystawia faktury klientom hotelu we Wrocławiu. Bez względu na to, kto jest klientem (firma polska czy zagraniczna), usługi hotelowe zawsze będą opodatkowane krajowym VAT.

Przykład: Polska firma refakturuje na inną polską firmę koszty wynajmu nieruchomości w Niemczech. VAT od tej faktury powinien być rozliczony w Niemczech, a nie w polskiej deklaracji VAT.

• Usługi gastronomiczne i cateringowe powinny być opodatkowane podatkiem VAT tego kraju, gdzie usługa jest faktycznie wykonywana, czyli gdzie są przygotowywane i serwowane potrawy.

• Usługi wynajmu krótkoterminowego środków transportu powinny być opodatkowane VAT tego kraju, w którym te środki transportu są oddawane do dyspozycji klientowi.

Przykład: Polska firma wysyła pracownika na delegację. Pracownik ten wynajmie samochód na lotnisku we Francji. Bez względu na to, gdzie będzie jeździł tym samochodem, jeśli okres wynajmu nie przekroczy 30 dni, czy na to kto jest sprzedawcą, polska firma otrzyma fakturę z francuskim VAT.

• Usługi transportu towarów, w przypadku gdy kupującym jest firma, odbywające się w całości poza terytorium UE, powinny być opodatkowane poza terytorium UE.

• Usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, w przypadku gdy kupującym jest firma (podatnik VAT), powinny być opodatkowane podatkiem VAT tego kraju, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

Przykład: Polska firma obciąża kontrahenta francuskiego za bilety na mecz, który odbędzie się w Portugalii. VAT od tej faktury powinien być rozliczony w Portugalii.

• Usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, w przypadku gdy kupującym jest osoba prywatna (niebędąca podatnikiem), powinny być opodatkowane podatkiem VAT tego kraju, gdzie ta działalność faktycznie jest wykonywana.

Przykład: Polska firma sprzedaje bilety na mecze, odbywające się w całej Europie, klientom prywatnym, w sklepie w Gdańsku. VAT od tej sprzedaży powinien być rozliczony w Polsce. 

*Ponieważ w artykule nie jesteśmy w stanie opisać wszystkich szczególnych przypadków opodatkowania usług w obrocie międzynarodowym, dociekliwych musimy odesłać bezpośrednio do przepisów, czyli art. 28a i dalszych ustawy o podatku od towarów i usług.

Autor: Artykuł przygotowany przez ekspertów współpracujących z Firmino.pl - programem do faktur online.